SHBG

In de loop van de zwangerschap neemt de SHBG concentratie sterk toe tot een maximum in het 3e trimester van 250 - 500 nmol/l. SHBG is significant hoger bij vrouwen met orale anticoncentpie (85 - 265 nmol/l) vergeleken met vrouwen zonder OAC (zie tabel)

Toename van het androgene effect op haarfollikels kan ontstaan door toename in testosteron, door afname in SHBG of toename in productie van andere androgenen dan testosteron (DHEAS). Voor optreden van virilisatie zijn hogere androgeenspiegels vereist dan bij hirsutisme.
SHBG concentratie verlaagd in geval van corticosteroiden gebruik, obesitas, acromegalie, hypothyroidie, androgenen.
SHBG concentratie verhoogd door oestrogeen, hyperthyroidie, levercirrose en medicatie zoals phentoine, thyrax, tamoxifen, en orale anticonceptie.

De vrije androgeen index (FAI) wordt automatisch berekend wanneer zowel SHBG en als testosteron zijn aangevraagd. Daarnaast wordt SHBG automatisch toegevoegd en de FAI berekend als testosteron concentratie < 15 nmol/l.

Als aanvrager endocrinoloog en patient man is dan wordt ook automatisch cFT (calculated free testosteron) toegevoegd. Deze berekening is identiek aan die van de http://www.issam.ch/freetesto.htm volgens de formule van Vermeulen uit 1999. cFT wordt gerapporteerd in pmol/l. Normaal voor mannen < 50 jaar is 190 - 593 pmol/l en voor mannen > 50 jaar 149 - 432 pmol/l.

Elmlinger MW. et al. Reference intervals for testosteron, androstenedione and SHBG levels in healthy females and males from birth until old age. Clin Lab 52:625-632;2005.

Alex Vermeulen, Lieve Verdonck, and Jean M. Kaufman. A Critical Evaluation of Simple Methods for the Estimation of Free Testosterone in Serum. J Clin Endocrinol Metab 84:3666–3672;1999.

Shonagh Haslam, Natalie Hunt,Martin Myers. Determining calculated free testosterone reference intervals in a normal adult male population. Clin Chem Lab Med 51(9):e209-e211;2013.